Delilleriyle İslam İlmihali-1433

ÖNSÖZ
Her müslümanın dinî görevlerini yerine getirecek, helâl ile haramı, hak ile bâtılı birbirinden ayıracak kadar bilgi sahibi olması gereklidir. Yüce Allah’ın Kur’an-ı Kerim’de ilk emri "oku" olmuştur. "Yaratan Rabb’inin adıyla oku."' âyeti okumanın, öğrenmenin önemine işaret etmektedir. Hz. Peygamber (s.a.s) de şöyle buyurmuştur: "İlim öğrenmek her müslüman erkek ve kadına farzdır.’2
Elinizdeki eser, her müslümanı özellikle ibadetler ve günlük hayatta karşılaşılan önemli bazı meseleler konusunda vahiy ve sünnetle karşı karşıya getirmek amacını taşımaktadır. İslâm’ın esasları iki temele dayanır. Kur’ân-ı Kerîm ve Rasûlullah’ın sünneti. Bu iki kaynaktan hüküm çıkarmak müctehitlerin işidir. Ancak çıkarılmış olan hükümleri vahiy ve sünnetteki kaynakları ile öğrenip amel etmeye çalışmak da her müminin görevidir. Şevkânî’ye (ö.1250/1832) göre, sahabe, tabiûn ve etbâut-tâbiîn’den içtihat derecesine ulaşamayanlar, belirli bir müctehidi taklid etmiyor, onlardan problemleriyle ilgili delilleri sorup öğrenerek bunlara ittiba ediyorlardı. Bu durum ilim adamlarını delilleri öğrenmeye zorlamış, delillerin kuvvetli olanı ile zayıf olanını tartışma imkânı doğmuştur. İlk döneme ait eserlerde genellikle delillerin zikredilmiş olması da bunu gösterir.
Hz. Peygamber veda hutbesinde şöyle buyurmuştur: "Söylediklerimi, burada bulunanlar bulunmayanlara ulaştırsın; umulur ki, kendisine tebliğ edilenler tebliğ edenlerden daha iyi kavrarlar.’2
Eserde hükümlerin dayandığı deliller genel olarak verilmiş, kaynakları dipnotlarda gösterilmiştir. Eserin hazırlanmasında Hanefi mezhebi esas alınmakla birlikte, önemli noktalarda diğer mezheplerle karşılaştırmalar yapılmıştır. Çünkü günümüzde dünya küçülmüş, çeşitli mezheplere mensup müslümanlar hac, umre, iş seyahati veya turizm yoluyla sık sık bir araya gelir olmuştur. ibadetlerde ayrıntı sayılabilen mezhep ayrılıklarının çıkış sebeplerine kısaca yer verilmiş, böylece farklı mezhepten olan mü’minlerln, özle İlgisi bulun ve not;mayan meselelerde müsamahalı davranması amaçlanmıştır.
Genel anlamda Yüce Allah’ın hoşnut ve razı olduğu, temelinde iman ve ihlâs bulunan her iş ibadettir. Faydalı ilim öğrenmekten amaç da amel etmektir. Aksi halde Cenâb-ı Hakk’ın şu hitabına maruz kalınır: "Ey iman edenler!Kendi yapmadığınız şeyleri niçin söyleyip duruyorsunuz?" * Hz. Peygamber şöyle dua ederdi: "Allah’ım! Bana öğrettiklerinden beni yararlandır; bana yarar sağlayacak ilim öğret, ilmimi artır"5 "Allahım, faydasız ilimden sana sığınırım."5
Eser sekiz bölümden oluşmuştur.
Birinci bölümde, İslâm’ın temel konuları, din kavramı, insanın yaratılışı, dünyaya gelişi ve evrendeki konumu ve sorumluluğu üzerinde durulmuştur.
İkinci bölümde] temel inanç konuları yer almış, her mümine gereken kadarıyla inanç meseleleri açıklanmıştır.
Üçüncü bölümde] temizlik konusu işlenmiş, iç, dış ve çevre temizliği açıklanmıştır.
Dördüncü bölümde] namaz ibadeti, çeşitleri hükümleri ve duaları yer almıştır.
Beşinci bölümde] oruç ibadeti, çeşitleri, hükümleri, hikmetleri açıklanmış ve not;tır.
Altıncı bölümde] zekat ve fitre üzerinde durulmuş, yeraltı ve yerüstü zenginliklerine, para, altın ve gümüş stoklarına, ticaret mallarına, hayvanlara ve tarım ürünlerine uygulanacak zekat hükümleri belirtilmiş ve bunların toplum hayatına getireceği olumlu sonuçlara işaret edilmiştir.
Yedinci bölümde] hac, umre ve kurban konuları işlenmiştir. Bu bölümde uygulamalı olarak hacda yapılacak ibadetlerle ilgili ve hac yapana gerekli olan bilgilere yer verilmiştir.
Sekizinci bölümde, günlük hayatla ilgili çeşitli hükümler üzerinde durulmuş, aile hayatında veya ticari ve ekonomik hayatta güncel olarak karşılaşılan problemler verilmiş ve çözüm yolları aranmıştır.
Ancak İslâm’ın bütün hükümlerinin bu eserde yer aldığı da sanılmamalıdır. İslâm doğumdan ölüme kadar, fert ve toplum hayatıyla ilgili münasebetleri düzenlediği için, geniş kaynak eserlerde bunlar açıklanmıştır.
Bu eserde müphem olan veya eksik kalan yön olmuşsa okuyucularımızın yayınevine veya bize ulaştırmalarını istirham ederiz. İddiadan uzak olarak telifine çalıştığımız bu mütevazi eserin Yüce Rabbimizin rızasına muvafık olmasını dileriz.
Gayret bizden muvaffakiyet Yüce Allah’tandır.
Prof. Dr. Hamdi DÖNDÜREN
30 Temmuz 1991 - Bursa
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ 5
ÖNSÖZ 7
BİRİNCİ BÖLÜM
I - DİNİN DOĞUŞU 15
A -Dinin Tanımı ve Kapsamı 15
B -İnsanın Menşei 18
C -İlk İnsan 19
D -İnsanın Yaratılış Sebebi 22
E -Dinlerin Genel Tasnifi 23
F -İslâm Bilginlerinin Din Tasnifi 25
G -Hak Dinin Özellikleri - 27
II- İSL ve Acirc;M DİNİNİN ÖZELLİKLERİ 29
III- İSL ve Acirc;M DİNİNİN KAYNAKLARI 36
A - Aslî Deliller 36
1)Kitap 36
2)Sünnet 37
3)İcmâ’ 39
4)Kıyas 40
B -Feri Deliller 41
1)İstihsan 42
2)Mesâlih-i Mürsele 43
3)Örf 43
4)Önceki Şeriatler (Şer’u men kablenâ) 44
5)Sahabe Sözü 46
6)İstishâb 46
IV-İTİKADI MEZHEPLER ..48
A - İtikadî Mezheplerin Ortaya Çıkışı 48
B - Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat 49
C - İtikadî Mezhepler 51
1)Selefîlik 51
2)Eş’arîlik 52
3)Mâtürîdîlik 53
D - Bid’atçı Sayılan inanç Mezhepleri 54
1)Mu’tezile 54
2)Cebriyye 55
3)Hâricîlik 56
4)Şîa 57
V-FIKIH MEZHEPLERİ
A - Fıkıh Terimi ve Kapsamı 59
B - Fıkıh Mezhepleri ve İmamları 61
1)Hanefî Mezhebi 61
2)Mâliki Mezhebi 63
3)Şafiî Mezhebi 63
4)Hanbelî Mezhebi 64
C - Mezhep Halini Alamayan İçtihat Çalışmaları 65
VI - TASAVVUF VE İSL ve Acirc;M’DAKİ YERİ
A - Tasavvufun Tanımı ve Kapsamı 67
B - Dayandığı İlke ve Deliller 68
1)Allah sevgisinin her sevgiden üstün tutulması 68
2)Müminlerin birbirini sevmesi 69
3)Ahiretin dünyaya tercih edilmesi 70
4)Kalp temizliğinin ve takvanın özendirilmesi 71
5)Tasavvufta hedefe ulaşmak için "seyru sülük" yolunun izlenmesi 73
C - Tasavvufun Geçirdiği Merhaleler ve Temsilcileri 75
1)Zühd dönemi 76
2)Sistematik tasavvuf dönemi 76
3)Felsefî tasavvuf dönemi 77
4)Tarikatlar dönemi 78
D - Tasavvuf Düşüncesinde Sapmalar 79
VII- MÜKELLEFLERİN FİİLLERİ
A - Farz 83
B - Vacip 84
C - Sünnet 85
D - Müstehap 86
E - Mübah 87
F - Haram 88
G - Mekruh 90
H - Müfsid 91
VIII - AZİMET VE RUHSAT 93
İKİNCİ BÖLÜM
İMAN ESASLARI 95
I - İMAN TERİMİ VE KAPSAMI
A - İmanın Tanımı 97
B - İman-İslâm Kavramları Arasındaki İlişki 99
C- İman-Amel İlişkisi 101
D - İmanın Artması-Eksilmesi 103
E - İcmâlî ve Tafsîlî İman 104
F - İmanın Geçerli Olmasının Şartları .104
G - İnkâr ve Tasdik Bakımından İnsanlar 105
H - Büyük Günahlar 108
II- ALLAH’A İMAN
A - Yüce Allah ve Güzel İsimleri 110
1)"Allah" ismi 110
2)İsm-i a’zam (en büyük isim) 111
3)Allah’ın en güzel isimleri (Esmâ-i husnâ) 112
4)Allah’ın Sıfatları 116
a)Zatî Sıfatlar 116
b)Sübûtî Sıfatlar 120
III- MELEKLERE İMAN
A - Melek Kavramı ve Meleklere İman 125
B - Meleklerin Özellikleri 126
C - Meleklerin Görevleri 127
1)Büyük melekler ve görevleri 127
2)Diğer melekler 128
D - Cin ve Şeytan 130
1)Cin 130
2)Şeytan 131
IV-KİTAPLARA İMAN
A -İlâhî Kitabın
Tanımı ve Kitaplara İman 134
B -İlâhî Kitaplar 135
1)Sayfalar 135
2)Kitaplar 136
a)Tevrat 136
b)Zebur 137
c)İncil 137
d)Kurân-ı Kerîm 138
Kur’an-ı Kerîm’in içine aldığı başlıca hükümler 139
V- PEYGAMBERLERE İMAN
A - Peygamber Kavramı ve Peygamberlere İman 144
B - Peygamberlerin Sayısı 146
C - Peygamberlerin Sıfatları 147
D - Mucize 150
1)Önceki peygamberlere verilen başlıca mucizeler 150
2)Hz. Muhammed’in peygamber olduğunu gösteren mucizeler . 151
3)Diğer olağanüstü haller 152
VI - ve Acirc;HIRET GÜNÜNE İMAN
A - ve Acirc;hirete İman 157
B - Kabir Hayatı 159
C- Yeniden Dirilme (Ba’s) 160
D - Haşir ve Hesap Verme 162
E - Mizan 163
F - Sırat Köprüsü 164
G - A’râf 164
H - Şefaat 165
VII - KAZA VE KADERE İMAN
A - Kaza ve Kaderin Tanımı 166
B - Kaza ve Kaderin Dayandığı Deliller 167
C - Ebû Hanife’nin Kaza ve Kader Görüşü 169
D - Kader Değişir mi? 170
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İBADETE HAZIRLIK I - İSL ve Acirc;M’DA TEMİZLİK
A - Temizlik ve Kapsamı 173
B - Temizliğin Farz Oluşu 175
C- Temizleme Yolları 176
D - Tuvalet ve Acirc;dabı :.... 182
E - Temiz Sayılan Şeyler 184
F - Temiz Sayılmayan Şeyler 185
II - ABDEST VE ABDESTLE İLGİLİ KONULAR
A - Abdestin Tarifi ve Mahiyeti 187
B- Abc/estın Farzları 188
C- Abdestin Sünnetleri 189
D - Abdestin ve Acirc;dabı 194
E - Abdest Duaları 196
F -Abdest Çeşitleri 198
G -Abdestin Mekruhları 199
H -Abdesti Bozan Durumlar 199
i -Mestler Üzerine Meshetmek 203
1)Mest ve meshin tanımı ve dayandığı deliller 203
2)Mest üzerine meshin şartları 204
3)Çorap üzerine meshetmek 205
4)Mestler üzerine meshin süresi 205
5)Mestler üzerine meshi bozan şeyler 206
J -Sargı (Cebire) Üzerine Meshetmek 207
K -Özürlünün Abdesti 208
III -BOY ABDESTİ (GUSÜL)
1)Temel bilgi ve deliller 211
2)Guslü gerektiren haller 212
3)Guslün farzları : 215
4)Guslün sünnetleri 217
5)Cünüp, adetli veya loğusa için caiz olmayan şeyler 218
IV-TEYEMMÜM
1)Tanımı ve delilleri 221
2)Teyemmümün sebepleri 222
3)Teyemmümün sünnet üzere yapılış şekli 223
4)Teyemmümün şartları 224
5)Teyemmümü bozan şeyler 225
V -KADINLARA MAHSUS HALLER ( ve Acirc;DET GÖRME VE LOĞUSALIK)
A - ve Acirc;det Görme (Hayz) 226
1)Tanım ve deliller 226
2) ve Acirc;det görmede süreler 228
3)Günümüz tıp bilimi açısından âdet görme 231
B -Loğusalık (Nifas) 232
C -Hayız ve Loğusalığın Hükümleri 233
D -Özür Kanı (İstihâze) 236
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM NAMAZ I-NAMAZIN ÖNEMİ
A -Namazın Tanımı ve Tarihçesi 241
B -Namazın Dayandığı Deliller 243
C -Namazın Faydaları 245
1)Namazın dînî faydalan 245
2)Namazın ferdî faydalan . 245
3)Namazın sosyal faydaları 246
D -Namazı Terk Etmenin Hükmü 246
II -NAMAZ VAKİTLERİ
A - Kur’an ve Sünnetle Namaz Vakitleri 249
B - Sabah Namazının Vakti 251
C - Öğle Namazının Vakti 252
D - İkindi Namazının Vakti 253
E - Akşam Namazının Vakti 254
F - Yatsı Namazının Vakti 254
G - Kutuplarda Namaz Vakitleri 255
H - iki Namazı Bir Vakitte Kılmak (Cem’u’s-Salât) 256
İ - Müstehap Vakitler 259
J - Mekruh Vakitler 261
III- EZAN VE KAMET
A - Ezan 266
1)Ezanın anlamı, delilleri ve fazileti 266
2)Ezanın şekli ve sözleri 268
3)Ezan ve kametin şartları 270
4)Ezanı dinleme âdabı 273
5)Namaz dışında ezan okumak 274
B - Kamet 275
IV - NAMAZIN ÇEŞİTLERİ VE REK ve Acirc;TLARI
A - Farz Namazlar 276
B - Vacip Namazlar 277
C- Nafile Namazlar 277
V - NAMAZIN FARZLARI
A - Namazın Farz Olmasının Şartlan 279
1)Müslüman olmak 279
2)Buluğ çağma girmiş olmak 280
3)Akıllı olmak 281
B - Namazın Şartları 281
1)Fladesten temizlenme 282
2)Necasetten temizlenme 283
3)Avret yerini örtmek 284
4)Kıbleye yönelmek 287
5)Vakit 291
6)Namaza ait niyetler 294
C - Namazın Rükünleri 297
1)İftitah tekbiri 298
2)Namazda kıyam 299
3)Kıraat 302
4)Rükû 307
5)Secde 308
6) Son oturuş 311
Ta’dîl-i Erkân 312
Namazdan kendi giili ile zıkmak 313
D - Namazın Vacipleri 314
E - Namazın Sünnetleri 318
F - Namazın ve Acirc;dabı 328
G - Namazın Mekruhları 328
H - Namazı Bozan Şeyler 336
VI - OKUYUŞTA HATA YAPMAK (ZELLETÜ’L-K ve Acirc;RÎYE AİT ESASLAR)
A - Mütekaddimûn Dönemi 346
B - Müteahhirûn Dönemi 347
VII - CEMAATLE NAMAZ KILMAK
A - Cemaatle Namaz Kılmanın Dayandığı Deliller ve Fazileti 352
B - Cemaatle Namazın Hükmü 353
C - Kadınların Mescitlere Gitmeleri 354
D - Saf Düzeni ve Kadınların Namazda Erkeğin Hizasında
Bulunması (Muhâzât) 356
E - Cemaate Gitmemek İçin Özür Sayılan Haller 357
F - Bir Mescidde Cemaatin Tekrarlanması 359
VIII - İMAMLIK 361
A - Namaz İmamlığının Şartları 361
B - İmam Olmada Öncelik Sırası 364
C - İmamlık Yapması Mekruh Olan Kimseler 365
D - Cemaatin İmama Uymasının Şartları 368
IX- BEŞ VAKİT NAMAZIN KILINMA ŞEKLİ
A - Namazların Tek Başına Kılınma Şekli 373
1)Sabah namazı 373
2)Öğle namazı 375
3)İkindi namazı 376
4)Akşam namazı 376
5)Yatsı namazı 377
B - Vitir namazı 378
C - Namazların Cemaatle Kılınma Şekli 381
D - Namazdan Sonra Yapılan Dua ve Zikirler 383
X - CUMA NAMAZI
A - Tanım ve Tarihçe 386
B - Cuma Namazının Dayandığı Deliller 387
C - Cuma Namazının Farz Olmasının Şartları 388
D - Cuma Namazının Sahih Olması İçin Gerekli Şartlar 390
Zuhr-ı âhir namazı 401
Cuma namazında sünnet namazlar 403
XI - BAYRAM VE BAYRAM NAMAZLARI 404
XII- NAFİLE VEYA TATAVVU’NAMAZLAR 411
A - Müekked Olan Sünnetler 411
B - Gayri Müekked Sünnetler 416
C - Bağımsız Olarak Kılınan Mendup Namazlar 417
1)Teheccüd namazı ' 417
2)Kuşluk namazı 419
3)Evvâbîn namazı 420
4)Mescidi selâmlama (tehıyyetü’l-mescit) namazı 420
5)Abdest namazı 421
6}Yolculuk namazı 422
7)Hacet Namazı 422
8)İstihare namazı 423
9)Tevbe namazı 425
10)Teşbih namazı 426
11)Yağmur duası namazı 427
12)Güneş tutulması (küsûf) namazı 429
13)Ay tutulması (husuf) namazı 430
D - Mübarek Gün ve Geceler 431
1)Aşure günü 431
2)Regâib gecesi 432
3)Miraç gecesi 433
4)Berat gecesi 433
5)Kadir gecesi 435
XIII - İMAMA UYANIN HALLERİ
A - İmama Namazın Başında Uyan (Müdrik) 437
B - Namazdan Ayrılıp Yeniden Namaza Dönen (Lâhik) 438
C - İmama Birinci Rekâttan Sonra Uyan (Mesbûk) 440
XIV- SECDELERLE İLGİLİ MESELELER A - Sehiv Secdesi 443
1)Sehiv secdesinin tanımı ve yapılış şekli 443
2)Sehiv secdesinin dayandığı deliller 445
3)Sehiv secdesini gerektiren durumlar 446
B - Tilâvet Secdesi 450
C - Şükür Secdesi 455
XV- KORKU NAMAZI 456
XVI- HASTALARIN NAMAZI 458
XVII - YOLCU VE YOLCUNUN NAMAZI
A - Seferîliğin Mâhiyeti 459
B - Yolculuk Hükümlerinin Başlama Yeri 463
C - Seferîliğin Hükümleri 463
D - Yolculukla İlgili Çeşitli Meseleler 467
E - Yolculuğun Sona Ermesi 469
XVIII - NAMAZLARIN KAZASI
A - Namazların Kazası ve Dayandığı Deliller 471
B - Namazı Düşüren Özürler 473
C - Vaktinde Kılınmayan Namazların Kaza Edilme Şekli 474
XIX- ISKAT VE DEVİR
XX- CENAZE VE CENAZE NAMAZI
A - Ölmeden Önce ve Ölüm Sırasında Müstehap Olan Hususlar 482
B - Ölüm Sırasında Yapılacak İşler 484
C - Hz. Peygamberin Vefatı 486
D - Cenazenin Yıkanması '. 487
E - Cenazenin Kefenlenmesi 489
F - Cenaze Namazı 490
G - Cenazenin Taşınması ve Defni 496
XXI - ALLAH YOLUNDA ŞEHİT OLMAK
A - Şehitlik ve Fazileti 499
B - Şehitlerin Hükümleri 500
XXII - KABİR HAYATI VE KABİR ZİYARETİ
A - Kabir Hayatı 503
B - Kabirler ve Mezarlıklar 505
C - Kabir Ziyareti 508
BEŞİNCİ BÖLÜM
ORUÇ
I - ORUÇ İBADETİ VE FAYDALARI 513
A - Tanım ve Tarihçe 513
B - Orucun Fazileti ve Faydaları 514
II- ORUCUN FARZ OLUŞUNUN DAYANDIĞI DELİLLERİ
III - ORUCUN ÇEŞİTLERİ
A - Farz Oruçlar 519
B - Vacip Oruçlar 520
C - Nafile Oruçlar 520
D - Oruç Tutmanın Yasak Olduğu Günler 522
IV - ORUCUN VAKTİ VE HİL ve Acirc;LİN TESBİTİ
A - Orucun Vakti 525
B - Ramazan Hilâlinin Tesbiti 526
C - Ayın Doğuş Yerlerinin Farklı Oluşu (İhtilâf-ı metali’) 529
V - ORUCUN ŞARTLARI
A - Orucun Farz Olmasının Şarttan 532
B - Oruç Tutmamayı Mubah Kılar Özürler 534
C - Orucun Geçerlilik Şartları 538
VI - ORUÇLU İÇİN MÜSTEHAP OLAN ŞEYLER 544
VII - ORUÇLUYA MEKRUH OLAN ŞEYLER 548
VIII - ORUCUN BOZULMASI, KAZASI VE KEFARETİ
A - Orucu Bozan ve Yalnız Kazayı Gerektiren Durumlar 550
B - Orucu Bozan, Kaza ve Kefareti Gerektiren Durumlar 554
C - Orucun Kazası 556
D - Kefaret Orucu 557
E - Oruç Fidyesi 558
IX - KEFARET ÇEŞİTLERİ
A - Oruç Kefareti 561
B - Yemin Kefareti 561
C - Hata İle Bir Mü’mini Öldürmenin Kefareti 563
D - Zıhar Kefareti 564
E - Hac’da İhramlı İken Tıraş Olmanın Kefareti 566
X- ADAK VE ÇEŞİTLERİ
A - Adağın Mâhiyeti 567
B - Adağın Şartları 568
C - Adağın Çeşitleri 569
XI - İTİK ve Acirc;F
A - İtikâfın Meşru Oluşunun Delilleri 572
B - İtikâfın Şartları 573
C - İtikâfın Çeşitleri 574
D - İtikâfın ve Acirc;dabı 574
E - İtikâfı Bozan Şeyler 575
ALTINCI BÖLÜM
ZEK ve Acirc;T I - ZEK ve Acirc;TIN KAPSAMI VE FARZ OLUŞU
A - Zekâtın Tarifi 579
B - Zekâtın Hikmetleri 579
C - Zekâtın Dayandığı Deliller 581
D - Zekâtı Vermeyenin Cezası 583
II - ZEK ve Acirc;TIN ŞARTLARI
A - Zekâtın Farz Olmasının Şartları 586
B - Verilecek Zekâtın Geçerli Olması İçin Gerekli Şartlar 595
1)Niyet 595
2)Temlik 597
C - Zekâtın Farz Olma ve Ödenme Zamanı 597
D - Açıkta ve Gizli Olan Mallar 599
III - ZEK ve Acirc;TA TABİ OLAN MAL TÜRLERİ
A - Altın, gümüş ve paraların zekâtı 601
1)Altın ve gümüşte nisap 601
2)Zinet eşyasının zekâtı 604
3)Nisap kamamlama 605
4)Ayarı düşük altın ve gümüşün zekâtı , 606
5)Kâğıt paraların zekâtı 607
6)Maaş, tcret ve serbest meslek kazançlarının zekâtı 608
7)Alacakların zekâtı 609
B - Ticaret Mallarının Zekâtı 610
1)Ticaret mallarının zekâtı ile ilgili deliller 611
2)Ticaret malından zekât alınmasının şartları 612
3)Ticaret malından zekâtın hesaplanması 613
C - Şirketlerin Zekâtı 615
1)Sermaye ortaklığı ve sanayi kuruluşlarının zekâtı 615
2)Hisse senetlerinin zekâtı 616
3)Emek sermaye (mudarabe) ortaklığında zekât 618
4)Tahvil ve hazine bonolarının zekâtı 618
D - Bina, Arsa ve Nakil Araçlarının Zekâtı 618
E - Maden ve Definelerin Zekâtı 620
F - Tarım Ürünlerinin ve Meyvelerin Zekâtı 623
1)Tarım ürünlerinden zekât alınmasının şartları 624
2)Zekât verilecek tarım ürünleri ve yükümlüler 625
G - İslâm’da Arazi Statülerine Genel Bir Bakış 627
1)Fethedilme şekline göre arazi çeşitleri 628
2)Öşre tâbi olup olmama bakımından arazi çeşitleri 630
3)Türkiye topraklarında öşür 632
H - Hayvanların Zekâtı 632
1)Koyun ve keçilerin zekâtı 633
2)Sığır ve mandaların zekâtı 635
3)Develerin zekâtı 636
4)Atların zekâtı 637
5)Balıkların ve hayvan çiftliklerinin zekâtı 638
i - Hayvanların Zekâtı İle İlgili Bir Değerlendirme 639
J - Zekâtın Doğrudan Veya Devlet Eliyle Verilmesi 640
K - Zekâtın Ödenme Şekli 642
IV - ZEK ve Acirc;TIN VERİLECEĞİ YERLER
A - Zekâtın Verileceği Sekiz Sınıf 647
B - Zekât Verilmeyecek Kimseler 653
C - Zekât-Vergl İlişkisi 658
V- FITIR SADAKASI
A - Tanım ve Dayandığı Deliller 661
B - Fitre İle Yükümlü Olmak İçin Gereken Şartlar 663
C - Fitrenin Verileceği Yerler 665
YEDİNCİ BÖLÜM
HAC VE UMRE 667
I- HACCIN TANIMI VE KAPSAMI
A - Haccın Tanımı ve Mâhiyeti: 669
B - Kabe’nin ve Hac İbadetinin Tarihçesi 672
II- İSL ve Acirc;M’DA HACCIN FARZ OLUŞUNUN DELİLLERİ 677
III- HACCIN FEVRÎ VEYA ÖMRÎ OLUŞU 680
IV- HACCIN FARZ OLMASININ ŞARTLARI 682
V- HACCIN EDASININ FARZ OLMASININ ŞARTLARI
A - Ortak Şartlar 685
B - Kadınlarla İlgili Özel Şartlar 686
C - Hacca Engel Olabilen Diğer Durumlar 688
VI - HACCIN SIHHATİNİN ŞARTLARI 690
VII- İHRAMA GİRME YERLERİ (Mîkatler) 691
A - Harem Bölgesinde Oturanlar 692
B - Hıl Bölgesinde Oturanlar 692
C - Mîkâtlerin Çevrelediği Alan Dışından Gelenler (Afakî) 693
1)Afakînin tanımı 693
2)Mîkât yerleri 693
VIII - İHRAM 695
A - İhramın Rükünleri 695
B - Harem Bölgesine İhramsız Girmenin Sonuçları 698
C - İhramlıya Yasak Olan Fiiller 699
D - İhramlı İçin Yasak Kapsamına Girmeyen Fiil ve Davranışlar 702
IX - HACCIN ÇEŞİTLERİ 703
A - İfrad Haccı 703
B - Temettü Haccı 704
C - Kıran Haccı 705
X- HACCIN RÜKÜNLERİ 708
A - Arafat Vakfesi 708
1)Vakfenin geçerli olmasının şartları 709
2)Arafat vakfesinin sünnetleri 710
B - Ziyaret Tavafı 711
C - Tavaf Çeşitleri 713
1)Kudüm tavafı 713
2)Ziyaret (ifâda) tavafı 713
3)Veda (sader) tavafı 713
4)Tehıyyetü’l-mescit tavafı 714
5)Nafile tavaf 714
D - Tavafın Fazileti 715
XI- HACCIN VACİPLERİ 717
XII - HACCIN SÜNNETLERİ 726
XIII - HACDA VEK ve Acirc;LET (NİYABET) 731
A - İbadetlerde Vekâlet 731
B - Farz Olan Hac İçin Vekâletin Şartları 733
XIV- İHRAM YASAKLARINA UYMAMANIN CEZASI VE HAC
FİİLLERİNDEKİ EKSİKLİKLERİN TEL ve Acirc;FİSİ
A - Hac Cinayetlerinin Ceza ve Kefaretleri 735
B - Hac veya Umredeki Ceza Ve Kefaretlerin Ödenme
Yeri ve Zamanı 740
XV - HACDAN ENGELLENME VEYA HACCI KAÇIRMA (İhsar ve Fevât)
A - Hacdan Engellenme (İhsâr) 741
B - Haccı Kaçırma (Fevât) 742
XVI- HACLA İLGİLİ UYGULAMA 743
XVII- UMRE VE UYGULAMASI 747
A - Umrenin Mâhiyeti ve Dayandığı Deliller 747
B - Umrenin Yapılışı 748
C - Hz. Peygamberin Yaptığı Umreler 749
1)Kaza umresi 750
2)Hicretin 8. yılında Ci’râne’den yaptığı umre 751
3)Veda haccı ile birlikte yaptığı umre 751
XVIII - HEDY KURBANI VE HÜKÜMLERİ
A - Hedy Kurbanı ve Dayandığı Deliller 752
B - Hedy Kurbanı Çeşitleri 754
C - Hedy Kurbanının Kesme Yeri ve Zamanı 755
D - Hacda Kesilen Kurbanların Etleri 755
E - Kurban Yerine Oruç Tutmak 756
XIX- MEKKE-İ MÜKERREME’DE BAŞLICA ZİYARET YERLERİ
A - Mescid-i Haram: 758
B - Ten’îm ve Mescidi: 760
C - Akabe Bey’atlarının Yapıldığı Yer: 761
D - Hira-nur Mağarası: 762
E - Sevr Mağarası: 763
XX- MEDJNE-İ MÜNEVVERE’DE BAŞLICA ZİYARET YERLERİ
A - Medîne Şehri ve Medine Haremi: 765
B - Mescid-i Nebî: 766
C - Mescid-i Nebî’nin Fazileti: 767
D - Hz. Peygamber’in Kabrini Ziyaret: 769
E - Küba Mescidi: 770
F - Mescid-i Kıbleteyn (İki Kıbleli Mescit): 771
G - Baki Mezarlığı: 772
I - Hendek Savaşının Yapıldığı Yerler 772
J - Uhud Şehitliği 774
K - Bedir Şehitliği 775
XXI - HİCAZ DIŞINDA ÖNEMLİ İKİ ZİYARET YERİ
A - Mescid-i Aksa (Beyt-i Makdis): 777
B - Ashâb-ı Kehf 779
SEKİZİNCİ BÖLÜM
KURBAN
I- KURBANIN TANIMI VE KAPSAMI
A - Kurbanın Tanımı ve Tarihçesi 783
1)Yahudilerde Kurban 783
2)Hıristiyanlarda Kurban 785
B - İslâm’da Kurban ve Dayandığı Deliller 786
C - Kurban Kesmenin Hükmü ve Kurban Çeşitleri 788
D - Kurban Kesmekle Yükümlü Olanda Aranan Şartlar 790
E - Kurban Kesmenin Vakti ve Şekli 792
II- KURBANIN TÜRÜ ve AYIPLI OLUP OLMAMASI 796
III- KURBANIN ETİ ve DİĞER PARÇALARI İLE
İLGİLİ HÜKÜMLER 800
IV- AKÎKA KURBANI 803
V- YENİ DOĞAN ÇOCUĞA DAİR HÜKÜMLER 805
DOKUZUNCU BÖLÜM
GÜNLÜK HAYATLA İLGİLİ ÖNEMLİ BAZI MESELELER
I- İSL ve Acirc;MÎ HÜKÜMLERİN GENEL ÇERÇEVESİ
1)İbâdetler 811
2)Muameleler 811
3)Ukûbât 812
II- HEL ve Acirc;LLER VE HARAMLAR
1 - Helal ve haram kavramlarının sınırı nedir,
çeşitleri var mıdır? 813
2- Karada yaşayıp eti yenen ve yenmeyen
hayvanlar hangileridir? 814
3- Suda yaşayan hayvanlardan eti yenen ve yenmeyenler
hangileridir? 818
4- İslâm’ın içkiye yaklaşımı nedir? 820
5- içki satıp ticaretini yapmak caiz midir? 821
6- Kumar nedir, İslâm’a göre hükmü nedir? 822
7- Sigara içmenin hükmü nedir? 823
8- Altın, gümüş ve ipekli giysi kullanımı için bir sınırlama var mıdır? 824
9- Kolonya ve alkollü madde kullanmak caiz midir? 825
10- İslâm’da zinanın hükmü nedir? 826
11- İslâm zinaya karşı ne gibi önlemler almıştır? 828
12-Organ nakli caiz midir? 829
13- Büyü yapmanın ve yaptırmanın hükmü nedir? 831
14 - Diş dolgusu yaptırmak veya diş kaplatmak boy abdestine
engel olur mu? , 832
- AİLE HAYATI İLE İLGİLİ BAZI HÜKÜMLER
15- İslâm’a göre evliliğin rükün ve şartları nelerdir? 835
16- Bir kimse evlenmek istediği kadına bakabilir mi? 835
17- İslâm’a göre evlenme engelleri nelerdir? 836
a)Sürekli evlenme engelleri 836
b)Geçici evlenme engelleri 837
18- Evlilik için verilen başlık parası caiz midir? 839
19- Nişanlılık sırasında verilen mehirve hediyeler, nişan
bozulduğu takdirde kime ait olur? 839
20- Evli bir kadının mâlî hakları nelerdir? 840
21- Evlilikte kocanın hakları nelerdir? 842
22- Kocası vefat eden bir kadının hakları nelerdir? 843
23- Boşanan kadının mâlî hakları nelerdir? 843
24- Çocukların geçim masrafları kime aittir? 844
25- Ana - baba ve diğer hısımların geçim masrafları kime aittir? . 844
26- Din ayrılığının geçim masraflarını karşılamaya etkisi
var mıdır? 845
27- Erkek ve kız çocuğu arasında ayırım yapmak caiz midir? 846
28-İslâm’a göre evliliği sona erdiren durumlar nelerdir? 847
(1)Evliliğin feshi 847
(2)Ric’î boşama 847
(3)Bâİn boşama 848
(4)Sünnî talâk 849
(5)Bid’î talâk 849
(6)Şartlı boşama 849
(7)Bir bedel karşılığında boşanma (hul’-muhâlea) 850
(8)Zıhar yöntemi 850
(9)îlâ yöntemi 851
(10)Mahkeme kararı ile boşanma 851
(11)Lian yöntemi 853
(12)Dinden çıkmanın (irtidat) evliliğe etkisi 853
(13)Eşlerden birinin ölümü 854
29- Bir defada üç talakla boşamanın hükmü nedir? 854
30- Boşanma durumunda düğün hediyeleri hangi eşe ait olur? . 856
31-Kadının boşanma yetkisi var mıdır? 856
32- Mut’a nikâhı nedir, İslâm’daki hükmü nedir? 857
33- Resmî nikâh olmaksızın yalnız dînî nikâh ile yetinmek
uygun mudur? 858
34- Küfrü gerektiren bir söz veya fiilin nikâha etkisi var mıdır? . 860
35- Hülle nedir, İslâm’a uygun olarak nasıl gerçekleşir? 861
36- Evlat edinmek caiz midir? 862
37- Tüp bebek uygulaması caiz midir? 863
38- Müslümana mahsus özel bir elbise şekil var mıdır? 863
III - EKONOMİK VE TİCARÎ HAYATLA İLGİLİ ÖNEMLİ MESELELER
39- İslam’da ticaretin yeri nedir? 865
40-Riba nedir, kaç çeşidi vardır? 866
41-Satılan bir malda hangi nitelikler bulunmalıdır? 869
42- Karaborsacılık nedir? 870
43- Devletin ticaret mallarına narh uygulaması caiz midir? 870
44-Kabzdan önce satış yasağı nedir, ticaret hayatında
ne gibi etkileri olur? 872
45- Pazara mal getiren üreticiyi yolda karşılayıp malını
almak caiz midir? 872
46- Şehirlinin köylü adına satış yapması caiz midir? 873
47- Cuma namazı sırasında satış yapmak caiz midir? 874
48- Kâr miktarı için bîr sınır var mıdır? 874
49- Fahiş kâr nedir? Miktarı yüzde kaçtır? 875
50- İslâm’a göre kiracının ve kiraya verenin hak ve
sorumlulukları nelerdir? 876
51-Hava parası caiz midir? 878
52-Vade farkı caiz midir? 879
53- Senet veya çek kırdırmak caiz midir? 880
54- İslâm’da borçlu - alacaklı ilişkileri nasıl düzenlenmiştir? 881
55-Selem akdi nedir? 882
56- Teminat mektubu almak ve buna dayanarak bir İşi
üstlenmek caiz midir? 882
57- Ticaret ortaklığının Kur’an ve sünnetteki delili nedir,
kaç çeşit ortaklık vardır? 883
Ortaklık çeşitleri: 884
(1)Müfâvada ortaklığı 884
(2)İnan ortaklığı 885
(3)Kredi ortaklığı (Vücuh şirketi) 885
(4)İş gücü ortaklığı (Sanâyî’ veya ebdân şirketi) 885
(5)Emek - sermaye ortaklığı (Mudârabe) 885
(6)Ziraat ortaklığı (Muzâraa) 886
(7)Bağ-bahçe ortaklığı (Musâkât) 886
(8)Ağaç dikimi ortaklığı (Mugârase) 886
58- İslâm’da yatırım için büyük krediler nasıl temin edilir? 887
59- Ekonomisi güçlü ülkelerde faizin olumsuz etkileri açıkça
görülmezken, Türkiye’deki olumsuz etkinin sebebi nedir? 887
60- Borsa ve hisse senedi alım satımı caiz midir? 888
61- Altın, gümüş veya döviz satışında (sarf) uyulması
gereken özel şartlar var mıdır? 890
62- Bugün tedavülde bulunan kağıt para dînen para sayılır mı? 891
Delilleriyle İslâm İlmihali
Prof. Hamdi Döndüren'in Delilleriyle İslam İlmihali, her Müslümanın elinin altında bulunması gereken bir müracaat kitabı... Kitapta İslam'ın inanç ve ibâdete dair meseleleri her seviyeden insanımızın rahat okuyacağı bir üslupla işleniyor. Günlük hayatta sık sık karşılaşılan problemlerin çözüm yolları, delilleriyle ve yerinde mukayeselerle izah ediliyor. Delilleriyle İslam İlmihali hoca efendiler için bir başvuru kaynağı, öğrencilerin en yakın yardımcısıdır. İtikat ve ibâdete dair meseleleri güvenilir bir kalemin ilmihaline müracaatla çözmek isteyen her Müslümanın en yakın rehberidir.Bu Değerli Kitaba Fıkıh Ve İlmihal Kitapları Kategorinden Ulaşabilirsiniz.