RİYAD'ÜN NASIHİN SOHBETLER VE NASİHATLER

MÜELLİFİN ÖNSÖZÜ

BİSMİLL ve Acirc;HİRRAHM ve Acirc;NİRRAHÎM

Ariflerin kalblerini, cemâl nârlarının şua’lan ile aydınlatan, azamet, kibriyâ ve celâlini anlamakta en olgun insanların akılları hayrette kalan, üns ve visâli nesîminin güzel kokuları ile rûhlan âşüfte kılan, cömertlik, ihsân, lütf ve nevâl latâl ile ma’rûf, rahmet, kerem ve fadl sıfatları ile mevsûf, eşi, çocuğu, ortağı ve benzeri olmaktan münezzeh, mevt (ölüm), fevt (yok olma), noksan ve zevâlden mukaddes, yedi kat gökler ve yerde- kiler, deniz ve dağların kendisini teşbih ettikleri, her ayıb ve kusurdan be- rî olan Allahü teâlâ’ya, hamd olsun. Şehâdet ederiz ki, ibâdet olunmaya lâyık Allahü teâlâ’dan başka ma'bûd yoktur. Vâhiddir, Müheymindir, Mü- teâl’dir. Yine şehâdet ederiz ki, Muhammed aleyhisselâm Allahü teâlâ’nın kulu ve Resûlüdür. Yüksek halleri, kemâl sıfatları ile âlemlerin en hayır-lısıdır. Sallâllahü aleyhi ve alâ ve Acirc;lihi ve Eshâbihî ve sellem. Bunlar insan-ları sapıklıktan hidâyete getiren öncülerdir. Bilhassa Atîkullah Sıddik-ı ekber hazret-i Ebûbekir, İslâm dînini alçak ve yüksek yerlere yayan, ulaş-tıran hazret-i Ömer-ül Fârûk, Kur’ân-ı kerîm’in toplayıcısı hazret-i Os- man-ı Zinnûreyn ve şirk, tuğyân, küfr ve fesâdın kökünü kazıyan hazret- i Aliyyül-Mürtazâ’ya, gece ve gündüzde onlara uyanların ve onları seven-lerin hepsine sayısız salât ü selâm olsun!

Bilici, yaratıcı ve hakîm olan Hak teâlâ’ya sayısız hamd ve şükr ol-sun ki, ol emri ile irâdet ve kudretinden, akla durgunluk veren milyonlar-ca mahlûkâtı yoktan var etti. Gökleri binlerce nûrlu cisimlerle ve temiz rûhânî meleklerle doldurdu ve süsledi. Ya’ni göklerin katlarını, ve Acirc;l-i İm- rân sûresi yüz doksanıncı: "Muhakkak ki, göklerin ve yerin yaratılışın-da, gece ile gündüzün birbiri ardınca gelişinde, akıl sâhibleri için, Al-lahü teâlâ’nın kudret ve azametini gösteren, kesin deliller vardır" âyet-i kerîmesi gereğince, inci taneleri gibi parlak yıldızlarla, kandillere benzer seyyârelerle süsledi. Yeryüzünü güzel sûretler, temiz ve uygun şe-killer, zâhir zâtlar, mukaddes, kâmil nefisler ile tezyîn eyledi.

Bey t: Senin san’at kalemin hilkatin mebdeinde

RİYAD'ÜN NASIHİN SOHBETLER VE NASİHATLER

Çekti eşyâ suretin varlık sâhifesinde.

Yâsin sûresinin son âyet-i kerîmesinde: "Her şeyin mülkiyyet ve ta-sarrufu, yed-i kudretinde olan Allahü teâlâ ne yücedir. Öldükten son-ra hep Ona döndürülüp götürüleceksiniz" buyuruluyor.

Bütün varlıklar ve yaratıklar içerisinde insan türünü, bütün yaratıl-mışların hulâsası, özü eyledi. ve Acirc;dem safiyyullah’ı (salâvat-ürrahmâni aleyh) yeryüzünde halîfe kıldı. Nitekim Bakara sûresi otuzuncu âyet i ke-rîmesinde: "Ben yeryüzünde hükümlerimi yerine getirecek bir halîfe -bir insan- yaratırım" buyuruyor. Böylece ve Acirc;dem aleyhisselâm, " ve Acirc;dem’in hamurunu kırk sabah kudret elimle yoğurdum" hadîs i kudsîsine kavuşmakla şereflenmiştir. Hicr sûresi yirmidokuz ve Sâd sûre-si yetmişikinci: "Onun yaratılışını tamamladığım ve ona rûh verdiğim zaman, siz hemen onun için secdeye varın" âyetleri ile de şânını yücel-tiyor. Muhabbet ve şevk tohumunu insanın gönül toprağına ekti. Sevgi ya-zısını, onların yüksek alnına yazdı. "Gizli hazîne idim; tanınmayı, bilin-meyi sevdim" nidâsını âleme saldı. "Onları sever, onlar da Onu sever-ler" avâzesi melekûta düştü. Allahü teâlâ’nın insan hakkındaki bu büyük ikrâm ve iyiliği, yalnız insanın faydası içindir. Yoksa Hak teâlâ fayda ve ziyândan münezzehdir. Nitekim gökten inen kitabların birinde: "Ey ve Acirc;dem oğlu, sizi yaratmamın kârı, yalnız sizedir, bana değildir" buyu-ruyor. İnsan cinsinden büyük nebîler ve yüce resûller gönderip, her birini hitâb ve ilhâmı taşıyıcı, kitâb ve kelâmı yüklenici, emir ve hükümleri in-sanlara ulaştırıcı olarak seçti. Salâvâtullahi ve selâmühü aleyhim ecmaîn. Bu seçkin kulları içerisinden de, Resûllerin sultânı, hidâyet sâhiblerinin kumandanı, nübüvvet ve risâlet semâsının cihânı aydınlatan güneşi, fü- tüvvet ve celâlet gökünün dolunayı, yaratılmışların en büyüğü ve en gü-zeli, ve Acirc;dem hazînesinin cevheri, arab ve acemin iftihân, Mekke ve Medi-ne’nin şâhı, Kabe kavseyn sır makamının sâhibi, iki cihân sırlarının mah-remi, varlığın maksad ve hulâsası, kerem ve cömerdliğin alâmetlerinin nasîbi, makam-ı Mahmûd sâhibi, safâ meclisinin sadrı, seçilmişler semâ-sının ayı Muhammed Mustafâ’yı (sallâllahü aleyhi ve sellem) seçti. Onun hakkında: "Sen olmasaydın, eflâki yaratmazdım"buyurdu.

Mesnevi: Ey yaratılmışların varlığının esası,

Müşahede ehlinin gözlerinin ışığı.

Ne diyor onun için, durun dinleyin Hakkı,

Sen olmasan habîbim, yaratmazdım eflâki.

Habibinin ümmetini, ümmetlerin en iyisi eyledi ve kendi kitabında bu hâli haber vererek, ve Acirc;l-i İmrân sûresi yüz onuncu âyet-i kerîmesinde: "Ey habîbimin ümmeti! Siz beşeriyet için meydana çıkarılmış en ha-yırlı bir ümmetsiniz; iyiliği emr eder, fenalıktan alıkoyarsınız ve Al- lahü teâlâ’ya îmânınızda devâm edersiniz" buyuruyor. Hadîs i şerîfde: "Eshâbım gökteki yıldızlar gibidir. Hangisine uyarsanız kurtulursu-nuz" buyurulan Eshâb-ı kirâmı, ümmetin en hayırlıları eyledi. Allahü te- âlâ onlara, evlâdına, ezvâcına, eshâbına, kendilerini tâkîb edenlere, sev-diklerine, onları sevenlere, onlara uyanlara ve kıyâmete kadar onların ar-dından gidenlere ve diğer âlim ve velîlere salât ve selâm eylesin! Velham- dü lillâhi Rabbil âlemin!

içindekiler

Mütercimin Önsözü 5

Müellifin Önsözü 11

Kitabın Te’lif Sebebi 13

Kitabın Te’lifinde İstifâde Edilen Eserler 15

Mukaddime-Çocuklara ve Acirc;id Hükümler 21

Birinci Kısım-İtikadda Olan Farz ve Vâcibler

Ma’rifetullah = Allahü teâlâ’yı tanımak 23

Allahü Teâlâ Vardır ve Birdir 24

Hayât, İlm ve Kudret Sıfatları 31

Allahü Teâlâ’nın Sem’ ve Basar Sıfatları 37

Allahü Teâlâ Ezelî Kelâm İle Söyleyicidir, Yaratmak

Onun Sıfatıdır ve Her Şey Onun Dilemesi İledir 42

Allahü Teâlâ’nın Benzeri ve Eşi Yoktur.

Her Ayıb ve Noksandan Münezzehtir 49

îmânın Şartı Altıdır 59

Meleklerin Varlığı ve Onlara îmân 59

Allahü Teâlânın Kitablarına îmân 66

Peygamberlere îmân Etmek (aleyhimüsselâm) 72

Kıyâmet Gününe İnanmak 77

Kadere îmân 84

îmânın Şartlan ve Esâsı 92

İmanla Küfür Birlikte Bulunmaz 98

Ehl-i Sünnet ve’l-Cemâ’at Mezhebi 107

Ehl-i Sünnet ve’l-Cemâ’at Mezhebinde olanın Sevâbı ve Ehl-i Sünnet ve’l-Cemâ’at Mezhebinin Tanıtılması ve Ehl-İ Hak Olanların Doğru İ’tikâdları 107

İmâm-ı A’zamın (rahmetullahi aleyh) Eshâbına Vasiyyetleri 113

Resûlüllah’ın (sallâllahü aleyhi ve sellem) Mi’râcı 116

İkinci Kısım

İslâmın B eş Farzı [Şartı] 131

Kelime-i Şehâdet 131

İslâmın Farzları [Şartları] ve Kelime-i Şehâdetin Ma’nâsı 131

Beş Vakit Namaz Farzdır 141

Lügat ve Şer’i Ma’nâsı ve Namaza Devamın Fazileti 141

Namazın Vücûb Şartları 144

Hayız ve Nifâs 147

Namazın Sahih Olması ve Hadesten Tahâret 149

Necâsetten Tahâret 157

Setr-i Avret ve Hükümleri 160

İstikbâl-i Kıble 163

Namaz Vakitleri 166

Namaza Niyyet 171

Namazın İçindeki Farzlar 173

Namazların Vâcibleri 179

Namaz Kılanların Sevâbı ve Kılmayanlara Olan Tehditler 185

Cemâatle Namazın Sevabı ve Cemâati Terk Eden Hakkında

Tehdidler 191

İmamlık ve İmamlığın Şartları 195

Cum’a Gününün Fazileti, Cum'a Namazının Farz Olması

ve Cum’a Namazı Kılmanın Sevâbı 199

Cum’anın Şartları ve Cum’a Namazının Kılınışı 201

Zekât ve Uşrun Şartları

Zekâtın Farz Olması 207

Zekât Vermeyenler Hakkında Tehdidler 213

Oruç Bahsi

Oruç ve Acirc;yetinin Tefsiri ve Ramazan Ayı Orucunun Farz Olması 220

Oruç ve Acirc;yetindeki Hakikatler İncelikler Nükteler ve İşâretler 223

Oruç, Şartları, Rüknü, Hükmü, Tefsiri, Farzları ve Kısımları 227

Ramazan-ı Şerifin ve Bu Ayda Oruç Tutmanın Fazileti ve Sevâbı . . .231

Kadr Gecesi, Onu Bulmanın Fazileti ve Bu Gecede İnen

Melekler ve Hak Teâlâ’nın Rahmet ve Bereketi 236

Orucun Fazileti 240

Hac

Hac Farzdır. Haccın Farzları ve Vâcibleri 244

Kâ’be-i Muhtereme, Şerefi, Fazileti ve Bina Edilmesi 248

Kâ’be-i Muhteremenin Binâ Edilmesi 249

Farz-ı Kifâyeler

Farzların Kısımları, Çeşidleri ve Her Birinin Hükmü 255

Kifâye Farz ve Vâcib ve Çeşidleri 258

Ba’zısı Farz-ı Kifâye Olan Müslümanların Birbirlerine Hakları . . . .260

Selâm, Hükümleri, Selâm Verme ve Almanın Sevâbı 261

Aksırana Yerhamükellah Demek 266

Da’vete İcâbet 267

Nasihat, Şartları ve Edebleri 268

Hasta Ziyâreti 273

Cenâze Teşyi’i 275

Kabir Azâbı ve Halleri 280

Emr-i Ma’rûf ve Nehy-i Münker 283

İslâmm Vâcibleri

İslâmm Vâcibleri Kaçtır, Vâciblerin Sayısı, Bayram Namazları

ve İki Bayram Gecesini İhyâ 288

Şevval Ayında Altı Gün Oruç 289

İslâm’ın Yedi Vâcibinin Açıklanması

Sadaka-i Fıtır 291

Kurban Kesmek 293

Kurban Kesmenin Fazileti ve Sevâbı 295

İsmail Aleyhisselam’ın Kurban Edilmesi 298

Zilhicce’nin İlk On Günü ve Onda İbadetin Fazileti 302

Muharrem Ayı Orucu ve Aşura Gününün Fazileti 306

Receb-i Şerif Ayı ve Fazileti 309

Şa’ban Ayının Onbeşinci Gecesi 312

Vitr Namazı 319

Babaya ve Anneye Hizmet 321

Ana-Babanın Evlâdı Üzerindeki Seksen Hakkı 323

Ana-Babayı Râzı Etmenin Sevâbı ve Râzı Etmemenin Cezâsı 327

Evlâdın Ana-Baba Üzerindeki Haklan 331

Kadınların Kocalarına Hizmeti 334

Kadınların Kocaları Üzerindeki Hakları 336

Zevil Erhâm ve Bakmakla Mükellef Olduklarının Nafakası 339

Nafaka ve Sadakaların Sevâbı 342

Umre Yapılması ve Hükümleri 347

Diğer Ameli Farzlar

Diğer Ameli Farzların Sayıları 351

Halâl Kazanmak ve Şartları 351

Halâla Kanâat Etmek ve Sabreden Fakirin Fazileti 3545

Fakirliğin ve Fakirlerin Fazileti 358

İslâmiyette Nikâh ve Ahkâmı 361

Nikâhın Fazileti, Nikâhda İyi Niyyet ve

Kötülerle Evlenmenin Zararı 366

Muâmelâtta Dînini Kayırmak 371

Sultanların Hakları 374

Resûlullah’ın (aleyhisselâm) ve Acirc;line Hürmet 378

Meşayıh ve ve Acirc;limlerin Hukuku ve Onlara Ebedi Gözetmek 379

Üstâd [Hoca] Hakkı ve Üstâda Hürmet 382

Sohbet Ehlinin Hakları ve Onlarla Sohbetin Edebleri 384

Komşu Hakkı ve Buna Dikkat Etmek 386

Hizmetçi Hakkı ve Onlara Muamele Yolu 388

Hayvan Hakkı 390

Had Cezâları 392

Kati Kaç Çeşittir 394

Diyetler ve Hükümleri 397

Baş Yaraları ve Dinde Hükümleri 397

Keffâretler 399

Hadler ve Hükümleri 401

Tazir Cezaları 402

ve Acirc;detlerde Şerîatin Hudûdunu Gözetmek 403

Misafirliğin Şartları, İkram Etmek ve Fazileti 405

Su İçmenin Edebleri 408

Uyumanın Edebleri 409

Üçüncü Kısım-Güzel Ahlâk

Edinilmesi Farz Olan İyi Huylar Hangileridir ve Fâideleri Nedir . . .411

Bu Zâife Üstâdının Vasiyyeti 412

Güzel Ahlâk ve Herbirinin Fâideleri 413

Tevbe ve Günahlara Pişmanlık 413

Belâlara Sabır 423

Ni’metlere Şükr 432

Kazâya Rızâ 440

Havf ve Recâda İ’tidâl 444

Sıkıntı ve Sürûrda Tevekkül 454

Sıla-iKahm ve Akrabaya Yardım 459

İhlâs 463

İnsanlarla İyi Geçinmek 466

Muhammed AleyhisselâmıruAhlâkı 469

Resûlullah’ın (sallâllahü aleyhi ve sellem) Ana, Baba

ve Dedeleri Hep Mü’min İdi 473

Peygamber Efendimize (Aleyhisselâm) Mahsus Şeyler 481

Peygamber Aleyhisselâm’m Mu’cizeleri 483

Muhammed Aleyhisselâmın Nûru ve Nasıl Yaratıldığı 489

Muhammed Aleyhisselâmın Mevlüdü-Dünyaya Gelişi- 493

Muhammed Aleyhisselâmın Vefâtı 496

Muhabbetullah ve Muhiblerin Sıfatı 502

Aşk ve ve Acirc;şıkların Halleri 512

Dördüncü Kısım-İslâm Dininde Terki Farz Olanlar

Küfr, Şirk, Nifak, Riddet 519

Küfrün Kısımları ve Çeşidleri 519

Şirk ve Çeşitleri 521

Nifak, Çeşitleri ve Münâfıkların Sıfatı 524

Mürted ve Ahkâmı 527

Bid’atler

Bid’atin Çeşidleri, Kısımları ve ve Acirc;fetleri 531

ve Acirc;lemin Kısımları, Cüzleri ve Yetmişiki Bid’at Fırkasının

ve Hak Mezhebin İsimleri 532

Ma’siyetler-Günahlar

Ma’siyetlerin-Günahların Kısımları ve Çeşitleri 534

Büyük Günahlar ve Sayısı 536

Yasaklar ve Münkerler 538

Şarab İçmek, Kumar Oynamak, Şarab İçmenin Zararları ve İçen Hakkında Tehdidler; Kumarın ve Acirc;fetleri, Esrar

Çekmenin Haram Olduğu ve Günahları 541

Zinâ ve Zinâ Edenlere Dâir Tehdidler 549

Livâtanın Kötülüğü ve Lûtîlerin Cezâsı 552

Fâiz ve Fâiz Yiyenler Hakkında Tehdidler 555

Gıybet ve Gıybet Etmenin Günâhı 561

Yalan Yemîn, Yalan Şâhidlik ve Müslimanlarla Alay Etmek 564

Nemmamlık Yapmak ve ve Acirc;fetleri 566

85. Mektûb 568

Mektûbât-ı Rabbaninin İkinci Cild, 23. Mektûbu 576

Üçüncü Cild, 41. Mektûb 579

Kötü Ahlâkı Terk Etmek 591

Ucb, Kibr ve Riyâ 591

Bahillik ve Hased Etmek 593

Gadab (Kızgınlık) ve Diğerleri 597

Mal ve Makam Sevgisi 598

Beşinci Kısım- İlim Kısımları

İlim Cinsinden Olan Farz ve Vâcibler 601

Farz-ı Kifâye Olan Ameller 601

Öğrenilmesi Farz-ı Kifâye Olan İlimler 603

İlmin ve İlim Sâhiblerinin Fazileti 604

Fâidesiz İlim, İlim ve İlim Ehli Hakkında Tehditler 607

Fıkıh Mes’eleleri Hakkındadır

İmamlık ve Namaza ve Acirc;id Mes’eleler 612

Tâatde Ücret Câiz midir? 615

Talâk [Boşanmak], Nikâh ve Bunlarda Yeminler 616

İbâdetler ve Hikmetler Konusunda Çeşitli Mes’eleler 618

İslâmda Alış-Veriş ve Ayıblı Olma Mes’eleleri 620

Kırâet Usûlü

Kırâet-in Kısımları ve Hükümleri 624

Kırâet İlminin Fâidesi, Yedi Kurra’nın İsimleri ve Râvîleri 626

Med, Vakfe, Sâkin Nun ve Tenvînin Ahkâmı 629

Kur’ân’ın Vakfları 630

Sâkin Nun ve Tenvîn 631

Tecvidde İdgamın Zikrinde Mühim Olanlar 632

İsti’lâ Harfleri 633

Kur’ân-ı Kerîm’in ve Acirc;yet, Kelime, Harf ve Sûrelerinin Sayısı 633

Cüzlerden Herbiri Kaçar Ayettir 635

Hadîs Usûlü

Hadîs-i Şeriflerin Kısımları ve Çeşitleri 636

Hadîs İlminin Fâideleri 637

Tefsîr Kitabları, Hadîs-i Şerifler 638

Hadîs-i Şeriflerin Çeşidleri 651

Usûl-i Fıkh

Dînin Usûlünün Kısımları ve Hükümleri 656

Ruhsat ve Çeşitleri 657

Şer’i Hükümler 658

Tıb İlmi

Tıb İlminin Fâidesi ve Gıdalar 659

Yimek, İçmek ve Acirc;dâbı 660

Hasta Yemekleri 665

Tıb İlminin Fâideleri ve Hukemânın Sözleri 702

Ferâiz, Tereke İlmi ve Dalları

Ferâiz İlminin Şerefi ve Fazîleti 705

Meyyitin Terekesi İle İlgili Haklar 706

Mîras Kaç Yönden Gelir 707

Farzlar ve Hak Sâhibleri 707

Baba ve Anaya Kaç Çeşit Miras Düşer 709

Asabeler 709

Zevil - Erhâm 711

Ferâizin Asıllarını Bilmek 712

Ferâiz Problemlerinin Çözümü 715

Muvafakat = Uygunluk 716

Ced ve Cedde Mes’eleleri 717

Değişik ve Karışık Ferâiz Problemleri 719

İkinci Cild, 31. Mektûb 721

İkinci Cild, 89. Mektûb 723

İkinci Cild, 81. Mektûb 724

İkinci Cild, 66. Mektûb 726

Üçüncü Cild, 35. Mektûb 728

Üçüncü Cild, 47. Mektûb 729

Üçüncü Cild, 123. Mektûb 731

Bir Tasavvuf Mütehassısının Mektûbu 733

Setr-i Avret ve Kadınların Örtünmesi 738

Hâtime 747

Kitabın Bitiş Tarihi 748

Son Söz 751