TAKDİM
Alemlerin Rabbı Allah'a hamd, Rasûlullah'a, a line, arkadaşları ve kıyamete kadar ihlasla ona tabi olanlara salât ve selâm olsun.
Şüphesiz, Rasûlullah ve ashabının hayatı, davranışları ve onla-rın tarihleri, iman kuvvetinin ve din sevgisinin en kuvvetli kaynak-larından biridir. İslâm toplumları ve dini tebliğ eden mürşidler hep bu kaynaktan ilham almış, gönüllerdeki iman meşalesini bu kaynak-tan aldıkları kıvılcımla tutuşturmuşlardır. O meşale ki, çılgın rüz-garlar ve maddî fırtınalar karşısında kolayca sönebilir ve o söndüğü zaman bu ümmet kuvvetini, tesirini ve seçkin özelliklerini kaybeder. O zaman hayat onun cesedini omuzlar.
Bu kitap, kendilerine İslâm daveti geldiğinde O'na iman edip ve kalpleriyle tasdik edenlerin, Allah'a ve Rasûlüne çağrıldıklarında, "Ey Rabbimiz, biz, "Rabbinize inanın" diye imana davet eden bir ça- ğırıcı işittik ve iman ettik" dedikten sonra ellerini Rasûlün eli üzeri-ne koyan, Allah'a davet yolunda canlan, mallan ve aşiretlerinden vazgeçip acı ve zorlukları hoş görenlerin gerçek hayat hikayeleridir. İmanın kesin ve açık bilgisi kalblerini coşturdu. Bu duygu kendileri-ni ve beyinlerini istila etti. Onlarda gaybe imanın, Allah ve Rasûlullah sevgisinin, mü minlere yumuşak, kafirlere şiddetli olma-nın tezahürleri ortaya çıktı. Onlarda ahireti dünyaya tercih etmenin, gelecekte olanı şimdikine değişmenin belirtileri ortaya çıktı. Onlar hidayeti menfaate tercih ettiler. Bütün güçleriyle tebliğ yaptılar. A1 lah'ın kullarını, kula kul olmaktan tek Allah'a kulluk etmeyef üınlerin zulüm, azgınlık ve sapıklığından İslâm'ın adaletine, dünyanın darlığından İslâm'ın refahına çıkardılar. Dünya zinetlerini ve menfa-atlerini hor görüp cennete kavuşma özlemini ve Allah'la buluşma ar-zusunu gönüllerine yerleştirdiler. İslâm'ın ve onun hayırlarının tüm dünyaya yayılması için gözlerini uzaklara yönelterek gayret gösterdi-ler.
Yeryüzünün doğusuna-batısına, dağlarına, ovalarına, çöllerine ve bataklıklarına dağıldılar. İslâm'ı tebliğ uğrunda lezzetleri unuttu-lar, rahatlarını terkettiler, vatanlarından ayrıldılar. Canlarını seve seve verdiler ve mallarını dağıttılar. Nihayet din yeryüzüne hakim oldu, kalbler Allah'a yöneldi, iman rüzgarı kuvvetli, güzel kokulu, be-reketli esmeye başladı. Tevhid, iman, ibadet ve takvâ devleti ayağa kalktı ve cennet pazarı açıldı. Hidayet tüm aleme yayıldı. İnsanlar Allah'ın dinine bölük bölük girdiler.
Tarih kitapları bu kişilerin hayat hikayeleriyle doludur. İslâm tarihçileri onlara ait haberleri toplayıp kaydetmişlerdir. Maddî yeni-leşme her zaman var olacak ve müslümanlann hayatlarında değişik-likler meydana getirecektir. Bunun için bu haberlerin İslâm davetçi- lerine ve ıslahatçılarına yardımları her zaman ve artarak devam ede-cektir. Nitekim davetçiler, müslümanlan uyandırmakta, kalblerini imanla doldurmakta daima ashabtan faydalanmışlardır.
Fakat daha sonra öyle bir zaman geldi ki, bu anlatılan hayat felsefesine müslümanlar ihtiyaç duymaz oldular, onlardan yüz çevi-rip zahid ve mutasavvuflann haberlerini yayma yolunu tercih ettiler. Kitaplar ve dergiler bunların kerametleriyle doldu. Halk da onlara karşı ilgi duydu. Vaaz meclisleri, ders halkaları, kitap sayfalan artık onlarla aydınlanmaya başladı.
Bildiğimiz gibi asnmızda İslâm daveti konusunda ashabın ha-yat ve haberlerini anlatmanın önemini, gerek ıslah ve gerek terbiye yönünden, sayfalar arasına sıkıştınlmış bu servetin değerini, onun kalpler üzerindeki etkisini anlayan, ona önem vererek, ilk eser yazan kişi, büyük ıslahatçı ve davetçi Şeyh Muhammed İlyas el- Kandehlevî'dir. Bu kişi, anlatılan konu üzerinde incelemede bulu-narak, ders vererek çok durmuştur. Buna karşı çok büyük bir ilgisi olduğunu gördüm. Bilhassa Rasûlullah'ın hayatı ve davranışları ile ashabın haberlerine aşın derecede önem verirdi. Talebelerine ve dostlarına devamlı bunlan anlatır, önem ve ciddiyetle her gece bun-ları okur ve izah ederdi. Bu konuların ihya edilmesi, yayılması ve müzakere edilmesinden çok hoşlanırdı. Büyük muhaddis Şeyh Mu- hammed Zekeriya el-Kandehlevî bu zatın yeğeni olup "Evcezü'l- Mesaik ilâ Muvattai'l-İmam-ı Malik" adlı kitabın sahibidir. Ayrıca Urduca sahabenin haberleri konusunda "Hikâyetü's-Sahâbe" adlı, bir kitab da yazmıştır. Şeyh bu eserden çok memnuniyet duymuş, da-vet ve tebliğle uğraşanlara bu kitabın okunmasını ve ders kitabı ola-rak görülmesini tavsiye etmiştir. Bu sebeple bu kitap davetçilerin elindeki kitapların en önemlisi olmuş ve dini çevrelerde büyük bir kabul görmüştür.
Şeyh Muhammed Yusuf, bu konuda babası Muhammed İl- yas'ın varisi olmuştur. Davet ağırlığını ve emanetin yükünü ondan almış, ashabın hayat ve davranışlarını öğrenme zevkini de babasın-dan öğrenmiştir. Babası hayatta iken bu hikayeleri okur, kendisine bu konularda dersler verirdi. Babasının vefatından sonra da güç bir tebliğ uğraşısıyla beraber siyer, tarih ve ashabın hayatları hakkmda- ki yazılmış kitapları incelemeye başladı. Sahabenin hayatı hakkında ondan daha geniş görüşlü, onların hallerine daha vakıf, onlar hak-kında daha bilgili, onlardan güzel delilller getiren, güzel dersler çıka-ran, onlar hakkında kendisinden daha fazla söz sahibi olan bir kim-seyi bilmiyoruz. Bu tarihi hikayeler, onun konuşmasının kuvvet ve tesirinin sırrı, kalblerde yerleşmesinin kaynağıdır. Konuştuğu za-man, büyük bir kalabalığı Allah uğrunda can vermeye götürürdü. Sı-kıntı ve güçlükler onlann gözünde kaybolur, Allah yolunda her sıkın-tıya katlanmayı seve seve göze alırlardı.
Onun devrinde tebliğ işi, Afrika, Amerika, Avrupa ve Hind ok-yanusu adalarına kadar yayıldı. İşte o vakit, tebliğcilerin okuyacak-ları, yolculuğa çıkanların yanlarında bulunduracakları, ders olarak okutacakları, kalpleri ve akıllan aydınlatacaktan din sevgisini ateş-leyecekleri ve hayatlanna örnek olabilecek, Allah yolunda her şeyini Cömertçe harcama sevgisini kamçılayan, yeryüzünde seyahat, hicret ve yardımlaşma hususunda onlan duygulandıran, amellerin en üstü-nü yaptıran, ahlakın en güzelini benimseten bir kitaba ihtiyaç duyul-du. Öyle ki, bu eseri okuduklannda nefisleri adeta denizlerin önünde açılan kanallardan aktığı gibi çoşacaktır. Bu kitabı okuyanlar, dağla-rın tepesindekiler gibi, bu haberlerin temiz havasını ve güzel ko kuşunu duyacak, kendilerini eksik bulacak, amellerini küçümseye-cek, hayatlarını hiçe sayacak ve azimleri harekete geçecektir.
Şeyh Muhammed Yusuf un hayatı çeşitli uğraşılarla, gelip gi-den misafirleriyle, ziyaretçi heyetler ve talebeleriyle derslerle dolu idi. Bunlar ise insanı eser yazmaktan uzaklaştıran şeylerdir. Ama, Allah'ın ihsan ettiği başarı gücü ve yardımı, yüksek himmeti ve azmi sayesinde eser yazabildi. Tebliğ işiyle kitap yazma işini birarada yü-rüttü. Hatta Allah'ın verdiği güçle şerh işlerini de yürüttü. İmam Tahavi'nin "Maani'l-Asar" adlı eserine bir şerh yazdı. "Emaniyü'l- Ahbâr" adında birkaç ciltlik bir kitap ve dört ciltlik "Hayati!'s- Sahâbe"yi yazdı. Bu eserinde, siyer, tarih ve tabakât kitaplarında dağınık bulunan haberleri bir araya topladı. Bu esere Rasûlullah'm haberleriyle başlamıştı. Ondan sonra ashabın kıssalarına geçmiştir.
Bu kitap, ashabın hayat ve davranışlarını, kıssa ve hikayelerini içinde toplamıştır. Bütün bunların bir kitapta bulunması, çok ender-dir. Çünkü onları birçok hadis, tarih ve tabakât kitaplarından derle-miştir. Bu yüzden bu kitap o asnn canlı bir örneğidir. Sahabenin ha-yatını, özelliklerini, ahlak ve hatıralarını gözler önüne sermiştir. Bu kitaptaki araştırma dikkatli, rivayetler çok, kıssalar doyurucu ve te-sirli olmuştur. Ondaki bu tesir, savaş kıssalarını anlatan hiçbir ki-tapta yoktur. Kitabın o kadar güzel bir yazılış üslubu vardır ki, oku-yucu kendini, iman ve tebliğ, kahramanlık ve fazilet, ihlas ve takvâ muhitinde bulur.
Şu bir gerçektir ki, bu eser, yazarın kalbinin bir parçasıdır. Ki-tabın tesiri, yazarın iman kuvveti, etkilenme ve duygulanması, onu madde ve manada yaşamasıyla ilgilidir. Bu gerçeği tesbit ettikten sonra bu kitabın çok tesirli ve ilgi çekici olduğunu rahatlıkla söyleye-bilirim. Çünkü yazar eseri kendi iman ve kahramanlığından, duydu-ğu zevk ve sevgiden ilham alarak yazmıştır. Yazar bu eserini yazdı-ğında sahabenin sevgisini etine ve kanma karıştırmıştı. Bu sevgi onun şuurunu ve benliğini sarmıştı. Halen de devamlı olarak onların sevgisiyle yaşamakta ve onların kaynaklarından faydalanmaktadır. Allah ömrünü uzun etsin. (Bu takdim yazıldıktan sonra müellif 2 Ni-san 1985 yılında vefat etmiştir.)
Yazarı böyle bir ihlas sahibi ve eserin yazılması konusunda Al-lah'ın yardımı bulunan bir kitabı benim övmeme gerek yoktur.
Çünkü o, bu asırda en iyi olanlardan biridir. Aynca davet ve tebliğ konusunda onun bir benzerini bulmak gerçekten zordur. Belki ara-dan uzun bir zaman geçtikten sonra onun gibi birisi gelir. O dini ha-reketi, özelliklede en geniş ve kuvvetlisini, nefislerde tesiri en büyük olanını tutuşturmakta idi. Bununla birlikte o, bu takdimi yazma fır-satını vererek beni şereflendirmek ve yüceltmek istedi. Ben de, onun bu yüce işinde benim de nasibimin olmasını arzu ettim. Böylece ken-disiyle Allah'a yakınlık dilediğim bu sözleri yazdım. Allah bu kitabı kabul edip, kullarını onunla faydalandırsın.
Ebû'l-Hasen Ali el-Haseni En-Nedvi
Seharenpur
2. Recep 1378
İÇİNDEKİLER
TAKDİM . 29
ALLAME MUHAMMED YUSUF EL-KANDEHLEVÎ ...34
DOĞUMU - ..34
ÖĞRENİMİ 34
İLİMLE UĞRAŞMASI . 35
DAVET VE TEBLİĞ GÖREVİ .35
DAVET İÇİN YAPTIĞI YOLCULUKLAR 36
HİCAZ VE DİĞER BÖLGELERDE DAVET VE TEBLİĞ 36
MUHAMMED YUSUF’UN ÖDEV VE VASIFLARI 37
ESERLERİ 37
VEFATI 38
MUKADDİME 29
GİRİŞ 41
1) ALLAH'A VE RASÛLÜNE İTAATE DAİR AYETLER 41
1.BÖLÜM
ALLAH VE RASÛLÜNE DAVET .49
PEYGAMBERİMİZİN KAVMİNİ İSL ve Acirc;MA DAVETİ 50
HZ. EBÛ BEKİR SIDDIK'IN İSL ve Acirc;MA DAVETİ 54
HZ. ÖMER B. HATTAB'IN DAVETİ 54
MUSAB B. UMEYR'İN ÜSEYD B. HUDEYR'İ DAVETİ 55
MUSAB'IN (RA) SA'D B. MUAZ'I DAVET ETMESİ '....56
TULEYB B. UMEYR'İN ANNESİ ERVA’YI İSL ve Acirc;MA DAVETİ .-59
UMEYR B. VEHB'İN İSL ve Acirc;MA GİRİŞİ VE DAVETİ 59
UMEYR'İN MÜSLÜMAN OLUŞU VE MEKKELİLERİ İSLAMA DAVETİ 61
EBÛ HUREYRE'NİN ANNESİNİ İSL ve Acirc;MA DAVETİ 63
ÜMMÜ SÜLEYM'İN KENDİSİYLE EVLENMEK İSTEYEN
EBÛ TALHA'YI İSL ve Acirc;MA DAVETİ 63
2) ASHAB IN ARAP KABİLELERİNİ İSL ve Acirc;M’A DAVETİ 64
DİMAM B. SALEBE'NİN SA'D B. BEKR KABİLESİNİ İSL ve Acirc;M'A DAVETİ 64
BENİ SA'D KABİLESİNİN İSL ve Acirc;MA GİRİŞİ 65
URVE B. MESUD UN İSL ve Acirc;MA GİRİŞİ VE KAVMİNİ İSL ve Acirc;MA DAVETİ 66
URVE NİN ŞEHİD OLACAĞINA SEVİNCİ VE KAVMİNE VASİYETİ 66
PEYGAMBERİMİZİN DEVS KABİLESİNE DUASI VE TUFEYLİN
KAVMİNİ İSL ve Acirc;MA DAVETİ 67
3) ASHABIN İSL ve Acirc;MA DAET İÇİN FERT VE TOPLULUKLARA
GÖNDERİLMESİ 68
HİŞAM B. AS İLE ARKADAŞLARININ HAREKL'E GÖNDERİLMESİ 68
SELMAN-I FARİSİ'NİN KASR'I EBYAD SAVAŞINDA İRAN HALKINI
ÜÇ GÜN İSL ve Acirc;MA DAVET ETMESİ 68
NUMAN B. MUKARRİN VE ARKADAŞLARININ KADİSİYE GÜNÜ
RÜSTEM'İ İSL ve Acirc;MA DAVETİ v 69
MUĞİRE B. ŞU'BE'NİN RÜSTEM'İ İSL ve Acirc;M'A DAVETİ 70
RİB'İ B. AMİR'İN RÜSTEM'İ İSL ve Acirc;MA DAVETİ 71
HUZEYFE B. MUHSİN VE MUĞİRE B. ŞU'BE'NİN İKİ VE ÜÇÜNCÜ
GÜNLERDE RÜSTEM'İ İSL ve Acirc;MA DAVETİ 72
SAD'IN ARKADAŞLARINDAN BİR GRUBUN HARP BAŞLAMADAN ÖNCE
KİSRAYA GÖNDERİLMESİ 73
BENİ TAĞLİB VE DİĞER KABİLELERİN TEKRİT SAVAŞINDA
ABDULLAH İBN'İ MUTEMME TARAFINDAN İSL ve Acirc;MA DAVETİ 78
MISIR SAVAŞINDA AMR BİN ASİN İSL ve Acirc;MA DAVETİ 78
4) SAHABEYİ*KİRAMIN İNSANLARIN HİDAYETİNE VESİLE OLAN
GÜZEL AHLAK VE DAVRANIŞLARI .80
AMR İBNİ'L-CEMUH'UN İSL ve Acirc;MA GİRMESİ İÇİN OĞLU İLE
MUAZ İBN'İ CEMEL'İN ONA YAPTIKLARI * 80
EBÛ DERDA'NIN İSL ve Acirc;MA GİRİŞİNDE İBN-İ REVAHA NIN GAYRETİ 82
HZ. ALİ İLE BİR HRİSTİYAN ARASINDA ZIRH HİKAYESİ 83
ALLAH YOLUNDA ZORLUKLARA KATLANMAK .85
İNSANLIĞIN, HZ. MUHAMMED (SAV)’İN PEYGAMBER OLARAK GÖNDERİLDİĞİ ZAMANINDAKİ DURUMU -86
5) HZ. PEYGAMBER (SAV)'İN ALLAH A DAVET YOLUNDA
EZİYET VE BASKILARA DAYANMASI 86
RASÛLULLAH'IN KUREYŞ'TEN GÖRDÜĞÜ EZİYETLER 87
6) ALLAH A DAVET UĞRUNDA ASHAB IN (RA) BASKI VE
EZİYETLERE TAHAMMÜLÜ .86
EBÛ BEKİR-İ SIDDIK'IN BASKILARA TAHAMMÜLÜ 86
ÖMER BİN HATTAB’IN (RA) BASKILARA KATLANMASI 92
OSMAN BlN AFFAN'IN (RA) BASKILARA KATLANMASI 94
TALHA BlN UBEYDULLAH (RA)'IN BASKILARA TAHAMMÜLÜ 94
ZÜBEYR BİN AVVAM (RA)'IN BASKILARA TAHAMMÜLÜ 95
BİLAL’IN ALLAH YOLUNDA KARŞILAŞTIĞI EZİYETLER 96
AMMAR B. YASlR VE AİLESİNİN (RA) TAHAMMÜLÜ 97
ISL ve Acirc;M'IN İLK ŞEHİDİ; AMMAR'IN ANNESİ SÜMEYYE 98
AMMAR'IN KALBEN MÜMİN OLDUĞU HALDE ŞİDDETLİ
EZİYETLER KARŞISINDA DİLİYLE KÜFRE ZORLANMASI 98
7) DİĞER ASHABIN BASKILARA TAHAMMÜLÜ 99
ASHABIN MÜŞRİKLERDEN GÖRDÜĞÜ EZİYETLER 99
PEYGAMBER (SAV)'İN KARŞILAŞTIĞI GEÇlM SIKINTISI 99
PEYGAMBER (SAV) VE ASHABIN AÇLIKTAN
KARINLARINA TAŞ BAĞLAMALARI 101
PEYGAMBERİMİZİN tÇlNDE KANDİL VE,ATEŞ YAKILMAYAN EVLERİ 101
8) ALLAH A DAVET UĞRUNDA SUSUZLUĞA TAHAMMÜL 103
TEBÜK SEFERİNDE ASHAB'IN SUSUZ KALIŞI 103
YERMUK SAVAŞINDA, HARlS'İN, ÎKRÎME'NlN VE AYYAŞ'IN
SUSUZLUĞA KARŞI DAYANMALARI 104
EBU AMR ENSARİNİN SUSUZLUĞA TAHAMMÜLÜ 104
9) ALLAH YOLUNDA ŞİDDETLİ SOĞUKLARA TAHAMMÜL 105
BlR GAZVEDE ASHABIN ŞİDDETLİ SOĞUKTAN ÇUKUR
KAZIP ÎÇİNE GİRMELERİ 105
10) ALLAH YOLUNDA YARA VE HASTALIKLARA TAHAMMÜL 106
UHUD SAVAŞINDA ABDÜLEŞELOĞULLARINDA İKİ KİŞİNİN DURUMU 106
AMR BİN CEMUH'UN KISSASI VE UHUD GÜNÜ ŞEHlD DÜŞMESİ 106
HZ. ALİ'NİN, EBÛ ESVED ED-OÜVELİYE KUR'AN-I
HAREKELENDİRMEYİ EMRETMESİ 471
11) DEVLET BAŞKANININ İLİM ÖĞRETMEK İÇİN ARKADAŞLARINDAN BİRİNİ YERİNE VEKİL BIRAKMASI 472
HZ. ÖMER'İN ZEYD B. SABİT İ HALKI
EĞİTMEK İÇlN MEDİNEDE ALIKOYMASI 472
HZ. OSMAN'IN HİLAFETİ ZAMANINDA
ZEYD'İN İNSANLARA KUR AN ÖĞRETMESİ 472
12) ASHABIN İLİM ÖĞRETMEK İÇİN
BAŞKA ŞEHİRLERE GÖNDERİLMELERİ 473
RASÛLULLAH'IN HZ. ALİ İLE EBÛ UBEYDE'Yİ YEMEN'E GÖNDERMESİ 473
HZ. ÖMER'İN, AMMAR VE İBN-İ MES'UD'U KÜFEYE, İMRAN'I İSE
BASRA'YA GÖNDERMESİ 474
HZ. ÖMERİN MUAZ, UBADE VE EBÛ DERDA'YA ŞAM'A GÖNDERMESİ 474
13) İLİM ÖĞRENMEK İÇİN YOLCULUĞA ÇIKMAK 475
EBÛ EYYUB'UN UKBE B. AMİRDEN BİR HADİS DİNLEMEK İÇİN
MISIR'A YAPTIĞI YOLCULUK 477
UKBE B. AMİRİN MESLEM B. MUHALLED'E VE BİR SAHABİNİN
FADALE B. UBEYD'E GİTMELERİ 477
UBEYDULLAH B. ADY'İN HZ. ALİYE GİTMESİ 478
14) İLMİ, EHLİNDEN VE GÜVENİLİR KİMSELERDEN ÖĞRENMEK 479
RASÛLULLAH'IN EBU SALABEYİ İLlM ÖĞRENMEK İÇİN
EBU UBEYDE'YE GÖNDERMESİ 479
RASÛLULLAH'IN İLMİ EHÎL OLMAYANLARIN YANINDA
ARAMANIN KIYAMET ALAMETİ OLDUĞUNU HABER VERMESİ 479
HZ. ÖMER İLE İBN-İ MESUD'UN,
iLMt BÜYÜKLERDEN ÖĞRENMEYE DAİR SÖZLERİ 480
UKBE B. AMİRİN, ÇOCUKLARINA GÜVENİLİR KİMSELERDEN
HADlS DİNLEMELERİNİ TAVSİYE ETMESİ 481
HZ. ÖMERİN İLMİ ASHABIN BİLGİNLERİNDEN ALMAYI
TAVSİYE ETTİĞİ CABİYE'DEKİ HUTMESl 481
15) İLİM İSTEYENE İLTİFATTA BULUNMAK VE ONU MÜJDELEMEK 482
RASÛLULLAH'IN SAFFAN B. ASSAL'A İLTİFATTA BULUNMASI 482
EBU SAİD EL-HUDRl'NtN İLİM ÖĞRENMEK
İSTİYENLERE İLTİFATTA BULUNMASI 482
16) İLİM MECLİSLERİNDE ALİMLERLE OTURMAK 483
SABAH NAMAZINDAN SONRA ASHABIN SOHBET TOPLANTII-ARI 484
RASÛLULLAH'IN ASHABIN FAKİRLERİYLE OTURMASI 484
RASÛLULLAH'IN İLİM MECLİSİNDE BULUNMAYI
ZİKİR MECLİSİNDE BULUNMAKTAN ÜSTÜN TUTMASI 484
EBÛ MUSA İLE ÖMERİN GECELERİ İLİM SOHBETİ YAPMALARI 485
17) İLİM MECLİSLERİNE SAYGI GÖSTERMEK 488
SEHL B. SA'D ES-SAİDİ'NİN BİR MECLİSTE VA'Z EDERKEN BİRBİRLERİYLE KONUŞANLARA KIZMASI 488
18) ÖĞRETİCİ VE EĞİTİCİLERİN ADABI 489
RASÛLULLAH KENDİSİNDEN ZİNA MÜSADESl
tSTÎYEN GENCE TATLI DİLLE KONUŞMASI 489
HZ. AÎŞE'NlN İBN-t EBİ SAİB'E DlNÎ ÖĞRETİRKEN
ÜÇ ŞEYİ GÖZETMESİNİ EMRETMESİ 490
RASÛLULLAH'IN İYİCE ANLAŞILMASI İÇİN SÖZLERİNİ
ÜÇ DEFA TEKRARLAMASI 491
RASÛLULLAH'IN, MUAZ İLE EBÛ MUSA'YI YEMEN'E
GÖNDERİRKEN SÖYLEDİKLERİ 491
CÜBEYR B. MUTIM'İN BİR SORUYA "BİLMİYORUM" DÎYE CEVAP VERMESİ .493 EBU DERDA'NIN KIYAMET GÜNÜ KENDİSİNE BİLDİKLERİNLE
AMEL ETTİN Mİ? DİYE SORULACAĞINDAN KORKMASI 494
MUAZ İLE ENESİN İLİM İLE AMELİ
BİRLİKTE YÜRÜTMEYİ TEŞVİK ETMELERİ 4 ve sect;5
19) SÜNNETE VE ASHABA UYMAK, BİD ATİ REDDETMEK 495
ABDULLAH B. MESUD'UN ASHABA UYMAYI TAVSİYE ETMESİ 496
HUZEYFE'NİN, KURRALARA, ÖNCEKİLERİN İZİNDEN
GİTMELERİNİ TAVSİYE ETMESİ 497
SA'D B. EBİ VAKKAS'IN OĞLUNA: "BİZ ÖNDERİZ, BİZE UYULUR" DEMESİ ...497
HZ. ALİ'NİN HERKESE UYMAKTAN SAKINDIRMASI 497
İBN-İ MES'UD UN ZİKİRDE SÜNNETE AYKIRI
DAVRANIŞTA BULUNAN BİR CEMAATİ KINAMASI 497
İBN-İ ZÜBEYR'İN OĞLUNA, ZİKİRDE CEZBEYE TUTULANLARIN
YANINDA OTURMAMASINI SÖYLEMESİ 499
SILA B. HARİS İLE İBN-İ MESUD'UN, MESCİDDE
AYAKTA VA'Z EDEN ADAMI AZARLAMALARI 499
20) ASILSIZ GÖRÜŞLERE UYMAKTAN SAKINMAK 500
21) ASHAB VE İÇTİHAD 501
MUAZ'IN RASÛLULLAH'A "KENDİ
GÖRÜŞÜMLE İÇTİHAD EDERİM" DEMESİ 501
HZ. ÖMER'İN KADI ŞUAYH'A GÖNDERDİĞİ MEKTUP 502
HZ. İBN-İ MESUD, HZ. HUZEYFE VE HZ. ÖMER'İN
FETVADA İHTİYATLI DAVRANMAYI TAVSİYE ETMELERİ 502
ZEYD B. ERKAM İLE BERİN HER SORUYA CEVAP VERMEMELERİ 503
HZ. EBÛ BEKİR, HZ. ÖMER, HZ. OSMAN, HZ. ALÎ VE
ABDURRAHMAN B. AVF'IN RASÛLULLA ZAMANINDA FETVA VERMELERİ .503 RASÛLULLAH VE DÖRT HALİFE DÖNEMİNDE FETVA VERENLER 504
22) ASHABIN BİLGİNLERİ 504
RASÛLULLAH'IN ALİ HAKKINDA "O, ASHABIMIN EN BİLGİLİSİDİR" SÖZÜ .506
23) RABBANİ ALİMLER VE KÖTÜ ALİMLER 509
HZ. EBÛ ZERR, HZ. ÜBEY B. KA'B VE HZ. ALİ'NİN
DÜNYA İÇİN İLİM ÖĞRENME HARKINDAKİ SÖZLERİ 510
HZ. ÖMER'İN İSLAM TOPLUMU İÇİN KÖTÜ ALİMLERDEN KORKMASI 511
HZ. HUZEYFENİN, ALİMLERİ İDARECİLERİN
KAPISINDA DOLAŞMAKTAN SAKINDARMASI 512
24) FAYDASI OLMAYAN İLİMDEN ALLAHA SIĞINMAK 512
İLMİN TEBLİĞİ KONUSUNDA HZ. HUZEYFENİN SÖZÜ 512
RASÛLULLAHIN FAYDASI OLMAYAN İLİMDEN ALLAH'A SIĞINMASI 512
İOJBÖLÜM
PEYGAMBER VE ASHABININ NAMAZ VE DUALARI 513
ZEYD, HUZEYFE VE İBNİ ÖMER'İN NAMAZ HARKINDAKİ SÖZLERİ 515
RASÛLULLAH'IN GECE NAMAZLARINA DAİR SAHABENİN SÖZLERİ 516
VE ONA BÜYÜK ÖNEM VERMELERİ 520
E BU MUSA'NIN NAMAZA DÜŞKÜNLÜĞÜ 522
MESCİDİ NEBİNİN İNŞAASI 522
PEYGAMBERİMİZİN EVLERDE BİR NAMAZ KILMA YERİ YAPMAYA VE
ORAYI TEMİZ TUTMAYA DAİR EMRİ
RASÛLULLAH'IN MESCİDİ NEBİ'Yİ TEMİZLEYEN KADINI
CENNETTE GÖRMESİ
RASÛLULLAH'IN NAMAZA KOŞARAK GİTMEKTEN NEHYETMESİ
ZİKREDENLERLE BİRLİKTE OTURMASI 527
HZ. ALİ'NİN KUR’AN OKUYUCULARI HARKINDAKİ SÖZLERİ 528
RASÛLULLAH'IN HENDEK SAVAŞINDA
YARALANAN SA'D B. MUAZ İÇİN MESCİTTE ÇADIR KURMASI 526